عباس میرشکاری؛ مونا عبدی
چکیده
بدون تردید یکی از حقوق مهمی که انسان‌ها ازجمله مردان از آن برخوردارند، حق آزادی در تصمیم‌گیری درمورد زمان مناسب فرزنددار شدن و تعداد مناسب فرزند است اما گاهی اوقات در نتیجه اشتباهات پزشکی این حق نقض ...
بیشتر
بدون تردید یکی از حقوق مهمی که انسان‌ها ازجمله مردان از آن برخوردارند، حق آزادی در تصمیم‌گیری درمورد زمان مناسب فرزنددار شدن و تعداد مناسب فرزند است اما گاهی اوقات در نتیجه اشتباهات پزشکی این حق نقض می‌شود و نتیجه آن از بین رفتن فرصت فرزنددار شدن و یا برعکس پدر شدن اجباری خواهد بود. در چنین مواردی برای جبران آسیب‌های وارده مهم‌ترین چالش، اثبات وقوع خسارت است زیرا ازبین رفتن اسپرم‌هایی که از بدن مرد خارج شده و یا برعکس استفاده از اسپرم‌های ذخیره شده او برخلاف رضایتش، به‌طور دقیق با تقسیم‌بندی‌های سنتی حقوق مسئولیت مدنی از خسارات مطابقت ندارد زیرا از یک‌سو نمی‌توان این خسارت را نوعی زیان بدنی تلقی کرد چراکه به اسپرم خارج شده از بدن نمی‌توان جسم یا بدن گفت و ضمنا هیچ جراحتی هم به لحاظ فیزیکی بر روی بدن ایجاد نشده است و از سوی دیگر نیز نمی‌توان آن را مصداق خسارات مالی تلقی نمود چراکه حقیقتا اعضاء بدن مال نیستند و قواعد حاکم بر رابطه مالکانه با اشیا قابل اعمال بر اعضای بدن انسان نیست. این نوشتار در تلاش است تا با رویکردی توصیفی و تحلیلی به بررسی این چالش بپردازد. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که در نظام حقوقی ایران باتوجه به این‌که عقیم‌سازی مرد و سقط‌جنین به عنوان حق قانونی و مشروع پذیرفته نشده است لذا عمده دعاوی که در حوزه پیشگیری از باروری در دیگر نظام‌ها قابل تحقق است، در این نظام حقوقی قابل بررسی نمی‌باشد اما در مورد اشتباهات واقع شده در حوزه درمان‌های ناباروری می‌توان نقض آزادی مرد در تصمیم‌گیری را با تکیه بر ماده 1 ق.م.م که لطمه به حق آزادی افراد را قابل جبران دانسته، به‌عنوان مصداقی از زیان معنوی درنظر گرفت و آن‌را قابل جبران دانست.
